Bustan al-'Arifin

Kitab Bustan al-‘Arifin  merupakan sebuah karya Syaikh al-Islam al-Imam Muhyiddin Abu Zakariyya Yahya bin Syaraf al-Nawawi r.h, atau lebih masyhur dengan sebutan al-Imam al-Nawawi sahaja. Beliau dilahirkan  pada tahun 631H dan meninggal dunia pada tahun 671H di Nawa, Hawran Syiria.

al-Imam al-Nawawi telah memulakan kitabnya dengan satu muqaddimah yang menerangkan hakikat kehidupan di dunia yang bersifat sementara ini, dan menekankan pentingnya untuk seseorang membuat bekalan bagi kehidupan yang abadi di akhirat nanti. Kemudian seterusnya beliau membicarakan tentang niat dan kepentingannya dan cara menghadirkannya di dalam hati pada segala bentuk ibadat yang dilakukan oleh seseorang di atas muka bumi ini. Setelah itu, beliau menyebutkan beberapa buah hadis Rasulullah saw yang terpenting yang merupakan asas-asas agama Islam dan beliau juga membicarakan secara khusus peranan ikhlas dan shidq (benar) yang berperanan menentukan kadar balasan yang akan diterima oleh seseorang hamba di hari akhirat nanti.

Seterusnya beliau telah mengetengahkan lebih daripada lima puluh ungkapan para ulama yang indah-indah yang merupakan kata-kata mutiara yang sangat mahal harganya. Di mana ungkapan-ungkapan tersebut adalah lahir daripada pengalaman mereka dalam mujahadah dan usaha yang berterusan untuk menjadi seorang insane yang benar-benar hidup di dunia ini sebagai hamba Allah SWT.

Selepas itu, beliau membicarakan dengan panjang lebar perihal karamah wali-wali Allah dan mawahib-mawahib (keistimewaan) mereka dan segala permasalahan yang berkaitan dengan karamah, kemudian diikuti pula denagn menyebutkan beberapa contoh-contoh daripada karamah mereka yang telah berlaku.

Nampaknya kitab ini belum sempat diselesaikan oleh Imam al-Nawawi r.h kerana didapati daripada manuskrip asal bahawa beliau hanya sampai menulis kepada “ Bab Hikayat Karamah Wali-wali Allah ” dan sempat menulis beberapa buah hikayat sahaja pada bab tersebut dan beliau berhenti di tengah-tengah hikayat al-Syaikh Abu al-Khair al-Tinani r.h. Maka beliau tidak sempat menyelesaikan kitab ini, kerana beliau telah dipanggil ke rahmatullah.

Sebahagian murid-murid beliau telah berusaha untuk menyelesaikan kitab ini dengan berpandukan kepada beberapa tulisan Imam al-Nawawi r.h yang di dapati di sana sini dan dikumpulkan sehingga dijadikan bahagian terakhir di dalam kitab ini. Kitab ini telah mendapat perhatian dari kalangan para ulama kerana kandungannya adalah sesuai dengan namanya “ Bustan al-‘Arifin ” yang bermakna “ Taman Orang-orang yang ‘Arif  dengan Allah ”. Ia sangat banyak mengandungi nasihat dan tunjuk ajar yang tidak ternilai harganya, terutama bagi mereka yang berusaha menuju kea rah makrifah Allah yang sebenar.

 

Terjemahan Bustan al-Arifin;

Kitab ini telah diterjemahkan ke dalam berbagai bahasa dunia seperti bahasa Parsi, Turki, Urdu, Inggeris, Indonesia, Melayu dan lain-lain bahasa umat Islam.

Dalam artikel ini, saya hanya akan menyebutkan sebuah buku terjemahan sahaja, iaitu buku yang menjadi rujukan saya bagi artikel ini, iaitu “ Bustan al-‘Arifin ( Taman Orang-orang yang ‘Arifin). Buku ini merupakan hasil terjemahan Abu ‘Ali al-Banjari al-Nadwi atau nama sebenarnya Ahmad Fahmi Zamzan. Buku ini telah diterbitkan dalam dua edisi, iaitu edisi tulisan rumi dan jawi oleh Pustaka Darul Salam, Kedah.

Buku terjemahan yang ada dalam koleksi saya adalah edisi Jawi yang telah diterbitkan dengan cetakan pertamanya pada tahun 1996.

Dalam bahagian kata pengantarnya, penterjemah telah menerangkan kandungan kitab Bustan al-‘Arifin secara ringkas ( baca: artikel di atas adalah petikan dari kata pengantar tersebut). Dalam terjemahan ini, penterjemah hanya menterjemahkan isi kandungan asal kitab Bustan al-‘Arifin yang sempat ditulis oleh Imam al-Nawawi. Bahagian akhir kitab yang ditambah oleh murid Imam al-Nawawi, beliau tidak terjemahkan. Kata penterjemah; “ Oleh kerana itulah, maka terjemahan yang kita selenggarakan ini hanyalah sekadar sampai di mana yang telah ditulis oleh al-Imam al-Nawawi r.h kerana itulah yang asal walaupun ada usaha daripada sebahagian murid beliau untuk menyelesaikan kitab ini….. ”. 

Penterjemah mengakhiri kata pengantarnya dengan suatu harapan, iaitu  “ Apa yang diharapkan semoga terjemahan ini dapat memberikan pahala kepada penterjemahannya dan dapat pula memudahkan sahabat-sahabat kita di dalam mengambil faedah daripada kandungan kitab yang sangat berharga ini. Semoga ia dapat menerangi jalan ke arah menuju makrifatullah SWT yang sangat memerlukan kepada ilmu pengetahuan, mujahadah dan kesabaran ”.